عرضه اولیه فرآیند عرضه کردن سهام یک شرکت برای اولین بار در بازار بورس یا فرابورس است. عرضه اولیه (Initial Public Offering) که به اختصار به آن IPO نیز گفته می‌شود، به دلیل این که در بیشتر موارد سودآور می‌باشد، طرفداران بسیار زیادی دارد. در ادامه با ما همراه باشید تا مهم‌ترین مباحث مربوط به خرید عرضه اولیه را شرح دهیم. مباحثی مانند:

تعریف عرضه اولیه به زبان ساده
میزان سودآوری عرضه اولیه
نحوه اطلاع‌رسانی عرضه اولیه
نحوه خرید عرضه اولیه

تعریف عرضه اولیه به زبان ساده

شرکت‌های سهامی عام در ابتدای ورود به بازار سرمایه، بخشی از سهام خود (معمولا بین 5 تا 10 درصد) را تحت عنوان عرضه اولیه در بازار بورس یا فرابورس عرضه می‌کنند.

عرضه اولیه سهام یک شرکت در بورس به معنای تازه تاسیس بودن آن نیست.
عرضه اولیه سهام به معنای ورود شرکت به بازار سرمایه است.

شما به عنوان یک سرمایه‌گذار می‌توانید در تاریخ و زمانی که از قبل مشخص می‌شود، سهام این شرکت‌ها را خریداری کرده و به سود قابل توجهی دست پیدا کنید.

اخبار عرضه اولیه

برای خرید عرضه اولیه باید زمان دقیق عرضه را بدانید تا بتوانید به موقع سفارش خود را ثبت نمایید. آگهی عرضه اولیه معمولا 48 ساعت قبل از عرضه، منتشر شده و در آن اطلاعاتی مانند زمان عرضه، حداکثر سهام قابل خریداری توسط هر شخص حقیقی و حقوقی و سایر موارد که در قسمت بعدی توضیح می‌دهیم، وجود دارد.

حتما بخوانید: لایو ترید فارکس چیست؟ | معامله لایو در بازار فارکس

آگهی عرضه اولیه چیست؟

آگهی عرضه اولیه، اطلاعیه‌ای است که به واسطه‌ی آن اطلاعات مربوط به سهامی که قرار است برای اولین بار در بازار منتشر شود، در اختیار عموم قرار داده می‌شود. از طریق آگهی عرضه اولیه می‌توانید به اطلاعات زیر دست پیدا کنید:

نام سهم
تاریخ عرضه
تعداد سهام قابل عرضه
مدیر عرضه
متعهد عرضه
درصد میزان سقف تعهد خرید
حداکثر تعداد سهم قابل خرید
دامنه قیمتی مجاز جهت ثبت سفارش (قیمت مبنا- کف و سقف قیمت)
زمان ثبت سفارش
بازارگردان

در اغلب موارد ساعت دقیق عرضه اولیه توسط ناظر بازار اعلام می‌شود.

آیا خرید عرضه اولیه به صورت خودکار امکان پذیر است؟

بله. در سال‌های گذشته، کارگزاری‌های بورس به شکل خودکار، عرضه اولیه را برای مشتریان خود خریداری می‌کردند اما در حال حاضر این امکان اختیاری شده و شما باید در صورت تمایل، این آپشن را در پنل کارگزاری خود فعال نمایید.

آیا خرید عرضه اولیه همیشه سودآور است؟

با توجه به قیمت تعیین شده برای عرضه اولیه سهام، در اکثر مواقع (ولی نه همیشه) خرید عرضه اولیه برای سرمایه‌گذاران با کسب سود همراه است. به طور کلی قیمت‌گذاری عرضه اولیه سهام کمتر از ارزش ذاتی آن صورت می‌گیرد تا خریداران به یک سود حداقلی دست پیدا کنند.

بعضی مواقع خرید عرضه اولیه با ضرر همراه می‌باشد. بنابراین بهتر است قبل از خرید عرضه اولیه، بنیاد شرکت و اخبار و شایعات پیرامون آن را بررسی نمایید. سه مورد زیر از عمده دلایل ضررده بودن عرضه اولیه هستند:

قیمت سهام در اولین عرضه با ارزش ذاتی آن برابر و یا از آن بیشتر بوده است.
جو کلی بازار منفی بوده و در نتیجه عرضه اولیه با استقبال روبرو نشده است.
عدم فروش به موقع عرضه اولیه.

چه فاکتورهایی درصد بازدهی عرضه اولیه را مشخص می‌نماید؟

اگر قیمت اعلام شده برای خرید عرضه اولیه ارزان‌تر از ارزش ذاتی آن باشد، احتمال رشد قیمت در آینده وجود دارد (با استفاده ازتحلیل بنیادی، ارزش ذاتی سهام را نسبت به قیمت یا بازه قیمتی اعلام شده بسنجید).
اگر تعداد سهام قابل عرضه نسبت به تعداد متقاضیان کمتر باشد احتمال رشد بیشتر قیمت وجود دارد.
بعضی مواقع جو مثبت حاکم در بازار باعث بازدهی زیاد عرضه اولیه می‌شود.

حتما بخوانید: تفاوت کمیسیون و سوآپ در فارکس چیست؟

خرید عرضه اولیه در روز بعد از عرضه

بعضی از افراد سعی می‌کنند در روزهای بعد از عرضه اولیه، حجم بیشتری از سهام آن را خریداری کنند تا میزان سود بیشتری به دست بیاورند. این افراد سعی می‌کنند با استفاده از روش‌های سرخطی زدن در راس صف خرید عرضه اولیه قرار بگیرند و حجم بالایی از آن را خریداری نمایند. با این حال چنین کاری بسیار دشوار است و در اغلب موارد موفقیت آمیز نیست.

زمان مناسب فروش عرضه اولیه

زمان خرید سهام باید نقطه حد سود و حد ضرر خود را نیز مشخص نمایید. حد سود یا تیک پرافیت محلی است که شما سهام خود را فروخته و سود خود را برداشت می‌کنید. از آنجایی که قیمت‌ها برای همیشه به روند صعودی خود ادامه نمی‌دهند بهتر است در یک محل مناسب عرضه اولیه خود را بفروشید.

از تحلیل فاندامنتال یا بنیادی برای بررسی میزان ارزشمندی سهم و زمان مناسب برای فروش استفاده کنید.
برای تعیین زمان مناسب فروش روند قیمت‌ها را در صنعتی که شرکت در آن قرار می‌گیرد، تجزیه و تحلیل کنید.
در قسمت تحلیل، شرکت‌های بورسی از لحاظ عملکرد شرکت و صنعتی که در آن قرار گرفته‌اند، تجزیه و تحلیل می‌شوند.
برای فروش عرضه اولیه به رکود یا رونق کلی بازار بورس توجه نمایید.
این امکان وجود دارد که در یک روز معاملاتی، سهمی که چند روز پیش عرضه اولیه شده و هم اکنونصف خرید است با عرضه سنگین سهامدار عمده، صف فروش شود.
رفتارهای هیجانی در خرید و فروش سهام شرکت‌های کوچک بیشتر است. بنابراین ممکن است میزان بازدهی چنین سهم‌هایی بیشتر نیز باشد. البته سرعت افت قیمت و ریسک چنین سهم‌هایی نیز بیشتر است.

خرید عرضه اولیه و فروش به موقع آن تنها راه کسب سود از بورس نیست. پیشنهاد می‌کنیم برای خرید و فروش سایر سهم‌های پربازده در زمان مناسب، از تکنیک‌های تابلوخوانی استفاده کنید. با استفاده از این تکنیک‌ها می‌توانید زمان صحیح ورود به سهم و خروج از آن را به راحتی پیدا کنید.

چرا تعداد سهامی که در سفارش خرید عرضه اولیه ثبت می‌شود با تعداد نهایی سهام اختصاص یافته به هر شخص متفاوت می‌باشد؟

ممکن است تاکنون در چندین عرضه اولیه سهام شرکت کرده باشید اما هیچ گاه تعداد سهامی که در سفارش‌تان ثبت کرده‌اید با تعداد نهایی سهام خریداری شده، یکی نبوده باشد.

روش بوک بیلدینگ در عرضه اولیه به چه معناست؟

در عرضه اولیه سهام به روش بوک بیلدینگ یا ثبت سفارش، حداکثر سهام قابل تخصیص و بازه قیمتی مشخصی برای خرید عرضه اولیه تعیین شده و از طریق آگهی عرضه اولیه اطلاع‌رسانی می‌شود. در این روش هر شخص می‌تواند سفارش خود را با توجه به حداکثر حجم تعیین شده برای هر کد معاملاتی در بازه قیمتی مجاز ثبت نماید. اگر تعداد متقاضیان بالا باشد، تعداد سهامی که به هر کس تعلق خواهد گرفت، کمتر می‌شود تا همه به شکل مساوی صاحب عرضه اولیه شوند.

حتما بخوانید: بهترین روش واریز و برداشت از حساب در فارکس

حداکثر نقدینگی مورد نیاز برای خرید عرضه اولیه چقدر است؟

در صورتی که بازه قیمتی از قبل مشخص شده باشد می‌توانید سقف قیمت را در حداکثر سهام قابل خریداری ضرب کرده و در پایان درصد کارمزد کارگزاری را به آن اضافه کنید.

نحوه خرید عرضه اولیه چگونه است؟

1_ کدبورسی بگیرید و در یک کارگزاری معتبر ثبت نام کنید.

2_ از طریق سایت بورس، فرابورس و یا سامانه معاملاتی کارگزاری خود،پیام های مربوط به عرضه اولیه را دنبال کنید.

3_ حساب معاملاتی خود در کارگزاری را به اندازه حداکثر نقدینگی مورد نیاز برای خرید عرضه اولیه شارژ کنید.

4_ سفارش خرید را در زمان اعلام شده با توجه به دامنه مجاز قیمتی و یا قیمت ثابت اعلام شده، ثبت کنید.

روش‌های مختلف ارائه عرضه اولیه

عرضه اولیه سهام در بورس به روش‌های مختلفی انجام می‌شود. هر کدام از این روش‌ها به شکل متفاوتی قیمت عرضه اولیه را مشخص می‌کنند. این روش‌ها عبارتند از:

1-عرضه اولیه به روش قیمت ثابت

در این روش، عرضه اولیه با یک قیمت ثابت انجام می‌شود.

2-عرضه اولیه به روش حراج

عرضه اولیه به این روش بر مبنای رقابت خریداران است.

ثبت سفارش در این روش بدون محدودیت قیمتی انجام می‌شود.

3-عرضه اولیه به روش گشایش

در این روش، نماد معاملاتی در ابتدا بدون دامنه نوسان بازگشایی (یا گشایش) می‌شود. به این مرحله حراج ناپیوسته گفته می‌شود.

قیمت پایانی سهام در روز عرضه اولیه برابر با میانگین موزون معاملات در آن روز خواهد بود.

4-عرضه اولیه به روش ثبت سفارش

در این روش، عرضه اولیه بر اساس سفارش‌های ثبت شده در دوره سفارش‌گیری انجام می‌شود.

دامنه قیمت در دوره سفارش‌گیری، مثبت و منفی 2 برابر دامنه نوسان روزانه قیمت در حالت عادی است.

5-عرضه اولیه به روش ترکیبی

در این روش، فرآیند عرضه اولیه در دو مرحله صورت می‌گیرد.

در مرحله اول، عرضه اولیه به صندوق‌های سرمایه‌گذاری (یا سرمایه‌گذاران واجد شرایط) اختصاص می‌یابد.

عرضه اولیه در مرحله اول به روش ثبت سفارش یا حراج در جهت کشف قیمت انجام می‌شود.

در مرحله دوم، عرضه اولیه با توجه به قیمت کشف شده در مرحله اول و به روش قیمت ثابت به سایر سهامداران اختصاص پیدا می‌کند.

خرید عرضه اولیه و فروش به موقع آن یکی از راه‌های کسب سود برای افراد مبتدی است. با این وجود بازار بورس ایران پُر از فرصت‌های سرمایه‌گذاری است که در صورت برخورداری از آموزش صحیح و اصولی می‌توانید به سود مستمری از این بازار دست پیدا کنید.

حتما بخوانید: رگولاتوری بروکر چیست؟

عرضه اولیه چیست؟ آموزش خرید